Szczególna ochrona własności w ramach krajowego rejestru utraconych dóbr kultury

24 stycznia 2022

W artykule omówiono krajowy rejestr utraconych dóbr kultury (KRUDK), który jest nowym rejestrem publicznym w polskim systemie prawnym. Rejestry publiczne są tworzone w celu wywołania określonych skutków w prawie materialnym. Wpis do KRUDK, zgodnie z nowelizacją k.c., powinien eliminować możliwość nabycia własności rzeczy wpisanej do KRUDK od osoby nieuprawnionej. W ten sposób ustawodawca stara się rozwiązać problem utraty dóbr kultury przez pierwotnych właścicieli w wyniku kradzieży lub przywłaszczenia. Przestępstwa te mogły zakończyć się utratą własności przez pierwotnego właściciela z powodu nabycia rzeczy przez pozostających w dobrej wierze nabywców. Od tej pory takie nabycie dobra kultury ma być niemożliwe. Tekst podzielony jest na trzy części. W części pierwszej autor odkreśla przyczyny istnienia szczególnych rozwiązań prawa cywilnego w odniesieniu do dóbr kultury. Druga część poświęcona jest regułom, które składają się na sposób funkcjonowania KRUDK. Trzecia i najistotniejsza część artykułu porusza kwestię materialnoprawnych skutków wpisu do KRUDK. Wszystkie rozważania koncentrują się wokół pytania, czy nowa regulacja jest adekwatnym i skutecznym środkiem ochrony dóbr kultury.